علائم دیسک کمر را بشناسید

احتمالا همه ما حداقل یکبار از دوستان و آشنایان یا از اطرافیان خود شنیده باشیم که از مشکلات دیسک کمر شکایت می کنند. اگرچه این بیماری در سنین بالاتر بیشتر اتفاق می افتد، اما امروزه شاهد این هستیم که این بیماری در هر سنی حتی سنین پایین تر هم می تواند بروز کند که شاید بتوان آن را به ساختار سبک زندگی و مشکلات پیرامون خود نسبت داد.

بیماری دیسک کمر در واقع یک کلمه ی کلی است، بدین معنا که هر عاملی که به هر نحوی ساختمان طبیعی دیسکها را مختل کند، منجر به بیماری دیسک کمر میشود.

بنابراین دیسک کمر دارای علت ها و علائم مختلفی است که ما در این مقاله سعی داریم به بررسی آن بپردازیم تا علتها و علائم دیسک کمر را بهتر بشناسیم و در صورت افزایش درد یا شروع مشکل سریعا آنها را شناسایی کنیم و با مراجعه به پزشک متخصص در زمان مناسب از خطرات احتمالی و آسیب دیدگی بیشتر جلوگیری به عمل آوریم.

علت ها و علائم دیسک کمر چیست؟

دیسک کمر زمانی ایجاد میشود که ساختار طبیعی دیسک ها بنا به دلایلی دچار تغییر شده باشد. بنابراین هر دیسکی که به لحاظ ساختاری و عملکرد حالت طبیعی خودش را از دست بدهد، بیماری دیسک کمر خوانده می شود که در صورت شدت آسیب دیدگی میتواند با علائم دیسک کمر همراه باشد.

علائم انواع بیماری دیسک کمر

دیسک کمر می تواند در اثر افزایش سن یا آسیب های مکانیکی که در اثر فعالیتهای نادرست روزانه از قبیل بلند کردن اجسام سنگین بدون توجه به وزن آنها یا در اثر کشیدگی بیش از حد بدن، فشار دادن، خم شدن به پهلو یا حتی پیچ خوردنهای ناگهانی بدن در فعالیتهای ورزشی یا روزانه ایجاد شود.

1- دیسک برجسته یا بالجینگ دیسک (Bulging disk)

در اثر افزایش سن ممکن است که دیسک های بین مهرهای مایعات خود را از دست بدهند و در نتیجه خشک شوند. زمانی که این اتفاق میافتد، دیسکهای اسفنجی که بین قسمت های استخوانی ستون فقرات قرار دارند، حالت انعطاف پذیری سابق را نداشته و دیگر نمی توانند اصطلاحا به صورت یک کمک فنر عمل کنند.
در واقع این دیسک ها فشرده می شوند و این ممکن است منجر به آسیبی سخت به حلقه بیرونی شود. این امر می تواند باعث بیرون زدگی هسته یا داخل حلقه شود که اصطلاحا به آن دیسک برجسته یا برآمده می‌گویند.

2- پارگی دیسک یا اصطلاحا دیسک فتق شده (Ruptured or herniated disk)

فتق دیسک با ادامه پیدا کردن آسیب دیدگی این بخش در اثر فشارها و استرسهای مداوم روی ستون فقرات اتفاق میافتد که در نتیجه آن هسته داخلی (پولپوزوس) ممکن است در واقع از حلقه پاره شود و نهایتا منجر شود که برخی از هسته ها در اثر پارگی به بیرون رانده شوند. این فتق دیسک منجر می شود که قطعات دیسک بر ریشه های عصبی که در فضای پشت دیسک واقع شده اند، فشار وارد کنند.

نشانه ها و علائم دیسک کمر

علائم و نشانه ها به محل قرارگیری دیسک و فشار دیسک روی عصب بستگی دارد.

1- کمر درد متناوب یا مداوم

این علائم ممکن است با حرکت کردن، سرفه، عطسه یا ایستادن در مدت زمانی طولانی بیشتر شود.

2- بی حسی یا حالت سوزن سوزن شدن

افرادی که دارای دیسک فتق شده هستند، در بیشتر اوقات در قسمت هایی از بدنشان که توسط اعصاب آسیب دیده است، حالت بی حسی یا گزگز شدن را دارند.

3-سیاتیک

دردی است که از ناحیه کمر یا پایین باسن شروع میشود و به سمت پایین ساق پا یا داخل پا حرکت میکند. این درد یکی از شایعترین علائم دیسک کمر در بین سایر علائم در بیماران به شمار می رود.

4- ضعف عضلانی در پاها

در این حالت ماهیچه هایی که توسط اعصاب آسیب دیده کار میکنند، ضعیف می شوند. این می تواند در توانایی شما در بلند کردن یا نگه داشتن وسایل تاثیر بگذارد.

5- احساس درد در بازو و یا پا

اگر دیسک های فتق شده در پایین کمرتان باشد، به طور معمول بیشترین درد را در ناحیه باسن، ران و ساق پای خود احساس میکنید. اما اگر دیسک فتق شده در ناحیه گردن شما باشد، معمولا بیشترین درد را در ناحیه بازو و شانه خود احساس خواهید کرد. این درد اغلب به صورت تیز و سوزاننده توصیف می شود.

6-گرفتگی یا اسپاسم عضلات پشت

7- کاهش رفلکس ها در زانو یا مچ پا

8-تغییراتی در عملکرد مثانه یا روده

بهترین زمان جهت مراجعه به پزشک

علائم بیماری دیسک کمر ممکن است مانند سایر شرایط یا مشکلات پزشکی باشد. بنابراین همیشه برای تشخیص به موقع و ارائه خدمات درمانی مناسب، پس از مشاهده کردن هر یک از این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید.

عواملی که خطرات بیماری دیسک کمر را افزایش میدهد

عوامل متعددی در زندگی روزمره وجود دارد که شاید چندان به آن توجه نداشته باشیم اما این عوامل می تواند به طور غیر مستقیم بیماری دیسک کمر را تشدید کند که در زیر به برخی از آن ها اشاره شده است:

• اگرچه سن بیشترین خطر را دارد، اما نداشتن تحرک بدنی نیز میتواند به مرور باعث ضعف عضلات کمر و شکم شود. در نتیجه ممکن است که عضلات از ستون فقرات به درستی پشتیبانی نکنند.
• همچنین آسیب دیدگی کمر میتواند در افرادی که به طور معمول از نظر جسمی فعال نیستند، وقتی که در فعالیتهای بیش از حد سخت شرکت کنند، افزایش یابد.
• مشاغلی هم که در آنها نیاز به برداشتن یا حرکت دادن اجسام سنگین وجود دارد ممکن است منجر به پیچ خوردن ستون فقرات و آسیب به کمر شود.
• اضافه وزن بدن منجر به ایجاد فشار مضاعف روی دیسک های کمرتان میشود.
• ژنتیک نیز در این امر می تواند دخیل باشد، برخی افراد زمینه ایجاد دیسک فتق را به ارث می برند.
• تصور میشود که سیگار کشیدن و استعمال دخانیات نیز به نحوی منجر به کاهش اکسیژن رسانی به دیسکها میشود و زمینه را برای آسیب رسیدن به دیسکها فراهم میکند.

نحوه تشخیص بیماری دیسک کمر

زمانی که فرد بیمار با علائم دیسک کمر به پزشک مراجعه می کند، پزشک متخصص ابتدا به معاینه فیزیکی بیمار می پردازد. اما در بسیاری از موارد که علائم درد بسیار شدید است؛ پزشک به جهت تشخیص دقیق تر ممکن است از آزمایش هایی نظیر اشعه ایکس، تصویربرداری (MRI)، میلوگرام و اسکن توموگرافی (CT) نیز استفاده کند.

روش های درمانی دیسک کمر

اولین اقدام درمانی به جهت کنترل بیماری و جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر استفاده از روش های غیر جراحی است. این روش ها ممکن است ترکیبی از مواردی زیر باشد:

استراحت به شکل خوابیده در حالی که در زیر زانوهای خود بالشتی را قرار داده اید، فیزیوتراپی، برنامه های ورزشی مانند شنا یا انجام نرمش های مخصوص کمر درد در خانه، کاهش وزن در افرادی که مشکل اضافه وزن دارند، قرار دادن تکیه گاهی در پشت کمر در هنگام نشستن و همچنین استفاده از درمان دارویی نظیر شل کننده عضلات و مسکن ها جهت کاهش درد، اما اگر روش های بالا در درمان بیماری چندان موثر واقع نشود ممکن است احتیاج به عمل جراحی برای برداشتن دیسک فتق خود داشته باشید.

روش های پیشگیری از بیماری دیسک کمر

با تغییر دادن سبک زندگی و همچنین احتیاط بیشتر در انجام کارهای روزانه خود می توانید تا حدی از این بیماری پیشگیری به عمل آورید. معمولا افرادی که به طور مرتب ورزش می کنند از وضعیت جسمانی آماده تر و وزن مناسب تری برخوردارند در نتیجه کمتر در معرض این بیماری قرار دارند.

کلام آخر

بیماری دیسک کمر در صورتی که شدت یافته باشد با خود علائمی از قبیل کمردرد و ضعف عضلانی در پا، درد سیاتیک، بی حسی و سوزن سوزن شدن و غیره را به همراه خواهد داشت. که این علائم با حرکت و فعالیت های روزانه می تواند بیشتر شود.
اولین اقدامی که فرد بیمار باید انجام دهد جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر به ستون فقرات و همچنین کاهش درد می باشد. بنابراین توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه از علائم دیسک کمر به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری به عمل آورید.