به راستی که طب فیزیکی چه طبیست؟ بیماران با چه شاخصه های بیماری نیاز به این روش درمانی دارند؟ برای آگاهی بهتر و تسلط به تمام وجوه این طب جدید همراه ما باشید.
آشنایی با طب فیزیکی
این طب به تازگی در کشور ما حضور خود را اعلام کرده است که بیشتر به ناتوانایی های جسمی افراد بیمار می پردازد. پس از جنگ جهانی دوم سربازانی که توسط اتفاقات میدان جنگ به نحوی توانایی جسمی خود را از دست دادن به این روش درمانی برای ادامه زندگی خود نیاز شدیدی پیدا کردند.
اولین بار این روش درمانی در آمریکا برای بهبود وضعیت جسمانی سربازان جنگ دیده استفاده شد و به فعالیت خود تا به امروز مشغول است. از جمله این ناتوانی ها می توان به ضعف در راه رفتن، ایستادن و یا استفاده از دیگر عضوهای بدن اشاره کرد. این طب در دهه های گذشته پیش رفتی روز افزون داشته و نتایج فوق العاده ای به دست آورده است.
پیشرفت این علم نوین در حیطه متابولیکی در جهت افزایش سلامتی و درمان بیماران بسیار ارزشمند بوده است. همچنین تغییر در رژیم غذایی و تعویض داروها امراض عصبی، عضلانی و اختلالات عروقی به علت بیماری های موسکولواسکلتال را تحت تأثیر خود قرار نمی دهد.
مشکلاتی نظیر آسیب دیدگی مفاصل که توسط فاکتورهای شیمیایی آزاد شده باعث التهاب شدند؛ باعث کاهش سلامتی و صدمه به بافت های عروقی یا تخلیه لنفاوی جان انسان ها را به خطر انداخته است. این بیماری ها که توسط هیچ درمان شیمیایی یا مکمل قادر به بازگردندان سلامتی طبیعی نیستند توسط طب فیزیکی درمان می شوند.
این طب به طور کامل تمامی وجوه انسانی را تحت نظر خود می گیرد، این به آن معناست که فقط روح، جسم و ذهن انسان ها را مورد بررسی قرار می دهد و بدن چیزی بیشتر از واکنش های بیوشیمیست در نظر گرفته می شود.
ساختار فیزیکی بدن انسان نسبت به بقیه عضوها حتی بیشتر نیاز به مراقبت با کمک داروها و تغذیه مناسب معدنی دارد.
حیطه های تخصصی طب فیزیکی
به طور خلاصه این طب دارای 3 زیر شاخه اصلیست که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
-
شاخه موسکولواسکلتال (Musculoskeletal Medicine)
به طور اختصاصی بر مشکلات یا اختلالاتی که در سیستم موسکولواسکلتال به درمان فرد بیمار می پردازد. پزشکان این رشته متخصصانی در زیر شاخه های ورزش و تمرین درمانی فیریکی هستند که هیچگاه با عمل جراحی سر و کار ندارند.
ضعف در این سیستم شامل مشکلات عصبی، اسکلتی و عضلانیست که عمدتاً همراه با درد در ناحیه مورد نظر هستند. پس از معاینات بالینی توسط پزشک و انجام برخی تست هایی نظیر رادیوگرافی، MRI، آزمایشات شیمیایی، نوارها را اعصاب و غیره (Para Clinical Tests) به تشخیص دقیق مشکل بیمار پرداخته می شود.
پس از انجام این مراحل پزشک اقدام به تجویز دارو و همچنین شروع به متدهای درمانی (ورزش درمانی، درمان دستی، تزریقات بافتی، ماساژ درمانی و غیره) دست می زند.
هشتاد درصد (80%) بیمارانی که به این پزشکان مراجعه می کنند، بدون نیاز به عمل جراحی سلامتی خود را به دست آوردند. عمدتاً در این طب پزشکان از امواج فراصوتی به جای تزریقات خاص به شناسایی بیماری افراد می پردازند.
-
شاخه الكترو دياگنوزيس (Electrodiagnosis Medicine)
این شاخه پزشکی بسیار تخصصیست و پزشک به اختلالات سیستم عصبی، عصبی عضلانی و عضلانی توسط استفاده از دستگاه های نوروفیزولوژیک با تکنیک های خاص، ارزیابی و به درمان می پردازد. بیشتر امراضی که تحت این طب درمان می شوند.
در این روزش درمانی از تکنیک های عصبی فیزیولوژیک برای ارزیابی و درمان بیماران استفاده می شود. مهارت بالای پزشک از لازمه های این زشته پزشکیست و درمان باید توسط یک دکتر کار آزموده انجام شود.
عضلات و عصب ها توسط جریان های الکتریکی آنالیز می شوند تا دکتر قادر به تشخصی محل دقیق یا نوع بیماری فرد پی ببرد. با پیشرفت علم پزشکی در این شاخه کمک های بسیاری به بشریت شده، زیرا بسیاری از بیماری های اعصاب، فقراتی، سیاتیکی، شدت آسیب در قطع شدگی اعصاب محلی توسط این رشته درمان شده اند.
به طور کل بیماریی هایی که به کمک این روش طب فیزیکی درمان می شوند به شرح ذیل اند.
- سندروم تونل کارپال
- آسیب دیدگی عصب های کانونی
- اختلالات عضلانی (MS – ALS)
- آسیب دیدگی اعصاب گردن و نخاعی
- بیماری های عصبی -عضلانی
- دیستروفی عضلانی و امثال آن
خوشبختانه نتایج به دست آمده از درمان بیماران با این شناسه ها امید بخش بوده و سلامتی فردی جامعه را پس از عمل جراحی و گذراندن این دوره از درمان رو به افزایش بوده است.
-
شاخه بازتوانی جسمی یا فیزیکی (Rehabilitation Medicine)
صرف نظر از ایجاد روابط اجتماعی با بیماران در این شاخه پزشکی، این روش درمانی بیشتر بر بازگرداندن دوباره توانایی و قدرت جسمی بیماران دست و پنجه نرم می کند.
از بازتوانی می تواند درمان کردن ورزش کاری باشد که به تازگی به خاطر پیچ خوردگی پای خود فعلاً توانایی راه رفتن به صورت عادی را ندارد یا افرادی با بیماری فلج اندام به علت سکته مغزی توانایی خود را از دست دادند. هدف اصلی این طب تمرکز بیشتر بر سرعت بهبود بیمار است؛ امروزه در کشور ما به اسم فیزیوتراپی بین مردم شناخته می شود.
چه زمانی باید برای معالجه مراجعه کنیم؟
در واقع هیچ کس علاقه ای به این موضوع ندارد که بیماری خود را رها کند، پس بعد از اینکه شما متوجه درد یا بیماری می شوید اولین چیزی که به ذهن شما خطور می کند معالجه بیماری و خلاص شدن از آن است.
امراضی که در شاخه طب فیزیکی مورد مطالعه هستند شامل:
- آسیب دیدگی که باعث درد موضعی شده و مانع از عملکرد فیزیکی شما می شود.
- بیماری یا ناتوانی جسمی که عملکرد فیزیکی شما را مختل کرده است.
- درد مزمن در ناحیه کمر، درد ناحیه گردن ناشی از آرتریت یا فشاری تکراری شما را آزار می دهد.
- سکته یا آسیب عصبی که عملکرد جسمانی شما را محدود کرده.
- ریکاوری بعد از عمل جراحی خاص.
- برای کاهش دردهای مزمنی که شما را آزار و اذیت می کند.
معالجان چه کسانی هستند و چه تخصصی دارند؟
در حال حاضر معالجانی که در این رشته مشغول به کار هستند به دو گروه تقسیم می شوند.
فیزیاتریست
پزشکی که با توجه به تمام جنبه های زندگی یک بیمار به درمان آن می پردازد و هدف او برآوردن یک زندگی سالم و عاری از درد بیمارست فیزیاتریست (Physiatrist) گفته می شود. فیزیاتریست بدون نیاز به عمل جراحی، پس از تشخیص بیماری فرد مراجعه کننده به درمان او می پردازد.
فیزیوتراپ
فیزیوتراپ ها (Physiotherapist) پزشک نیستند و نباید دارو تجویز کنند، تخصص این افراد در نوشتن برنامه های تمرینی و نظارت بر بهبود عملکرد بیماران است. فیزیوتراپ ها در واقع دستورالعمل های پزشکان متخصص طی فیزیکی را انجام می دهند.
جمع بندی
به طور کلی برای کسب سلامتی یا بازگرداندن توانایی های طبیعی و پیشین بدن خود می توانید به پزشک یا معالجان مرتبط مراجعه کنید. بیماری، اختلالات جسمی یا فیزیکی خود را با او در میان بگذارید تا با شناخت و آنالیز مشکل مورد نظر شما به درمان بیماریتان بدون نیاز به هیچ عمل جراحی بپردازد. برای کسانی که از فوبیای عمل جراحی دارند، درمان با طب فیزیکی بهترین راه برای معالجه محدودیت های جسمی و فیزیکی آنهاست.
