زخم پای دیابتی چیست و چگونه درمان می شود؟

اگر جز افرادی هستید که از بیماری دیابت رنج می برید یا افراد نزدیک به شما دچار این بیماری شده اند؛ به احتمال زیاد زخم پای دیابتی از عواملی است که موجب نگرانی شما می شود. زخم های دیابتی به شکل های مختلفی در نقاط مختلف بدن بروز می کنند که بیشترین محل بروز آن ها پای بیماران است.

از آنجا که حدود یک چهارک از افراد دیابتی دچار زخم پا می شوند؛ قصد داریم که در این مقاله به تعریف این زخم مهلک بپردازیم و نحوه درمان آن را برای شما شرح دهیم. اطلاعاتی که در این مقاله ارائه می دهیم؛ به سلامتی بیشتر شما کمک می کند. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

عامل زخم پای افراد دیابتی چیست؟

افراد دیابتی به دلیل قند خون بالا در معرض زخم پای دیابتی هستند. عوامل متعددی در کنار قند خون بالا قرار می گیرد که موجب بروز چنین حادثه ای می شود. در ادامه این عوامل را بررسی می کنیم:

نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی عامل اصلی زخم پای بیماران دیابتی است. نوروپاتی دیابتی حدود 90 درصد از زخم های دیابتی را تشکیل می دهد. این مورد به عصب های پای بیمار حمله می کند و به گونه ای است که پای بیمار در ابتدا بی حس می شود؛ سپس روی رگ های حرکتی، حسی و خودمختاری شخص بیمار تاثیر می گذارد و در گردش خون کف پا نیز اثر دارد.

در این صورت بیمار در قسمت پای خود حسی ندارد و در صورت ایجاد زخم پای دیابتی ممکن است که تا مدت ها متوجه وجود زخم بر پای خود نشود.

از دست دادن احساس در پا اتفاقی خطرناک است که متاسفانه افراد دیابتی به این مشکل دچار می شوند. زیرا بی حسی پا موجب افزایش تعداد صدمات داخلی و خارجی می شود.

صدمات داخلی

صدمات داخلی به طور معمول به صورت جزئی پیش می آید و سلامت بیمار را به خطر نمی اندازد. مشکلات داخلی پا دیابتی مانند رشد بد ناخن و تغییر شکل پا است. اگر شما بافت های عصبی سالمی داشته باشید؛ در صورت رشد بد ناخن متوجه آن می شوید؛ اما در صورتی که پای شما از بافت عصبی مناسب بی بهره باشد؛ بیمار زخم پای دیابتی را حس نمی کند که این موضوع خطرناک تر است.

صدمات خارجی

دلایل بیرونی مانند کفش، سوختگی، ضربه، تحمل وزن زیاد و غیره است. خطر عوامل بیرونی بیشتر از عوامل داخلی خواهد بود. این موضوع نشان می دهد که مراقبت بیمار از خود تا چه اندازه بر سلامتی وی تاثیر خواهد داشت.

کفش نامناسب

هنگامی که بیمار مراقب سلامتی خود باشد؛ از استفاده از کفش های تنگ، گشاد و غیر استاندارد خودداری می کند. کفش های مناسب برای افراد مبتلا به قند خون، کفش های طبی است که جنس زیره و رویه آن مناسب بوده و مطابق با استاندارد ساخته شده باشد.

سوختگی

سوختگی نیز از عوامل ایجاد زخم پای دیابتی به شمار می رود. هنگامی که پای فرد سالم به جسم داغی برخورد می کند؛ ممکن است که اتفاق خاصی جز التهاب کم و قرمزی پیش نیاید؛ اما اگر همان جسم داغ با همان میزان درجه به پای فرد بیمار دیابتی برخورد کند؛ ابتدا موجب تاول و سپس عفونت می شود و تا استخوان های بیمار پیشروی کند. اگر چنین حادثه ای برای بیمار رخ داد؛ هرچه سریع تر بیمار را به مراکز تخصصی دیابت منتقل کنید. هرگونه دست زدن به زخم پای دیابتی یا خالی کردن تاول، ممکن است که اوضاع را از هر آنچه که هست؛ بدتر کند.

تحمل فشار زیاد

افراد دیابتی به دلیل بیماری که دارند؛ ممکن است که دچار افزایش یا کاهش وزن شوند. در صورتی که افزایش وزن داشته باشند؛ فشار بیشتری به پای این بیماران وارد می شود. گاهی ممکن است فشار زیادی که در اثر راه رفتن طولانی به پا وارد شده است؛ موجب التهاب و سپس زخم پای دیابتی شود. بنابراین افراد دیابتی بهتر است که از هرگونه فشار زیاد به پاهای خود جلوگیری کنند.

لازم به ذکر است که ناهنجاری های ساختاری کف پا نیز منجر به تحمل فشار زیاد و در نهایت زخم پا می شود. از جمله ناهنجاری های ساختاری باید به میخچه، کف پای صاف و غیره اشاره شود.

درمان زخم پای دیابتی

اولین قدم در درمان زخم پای افراد دیابتی، برداشتن عفونت یا بافت زخم نکروتیک است. برداشتن بافت ها و سلول های مرده باید به گونه ای انجام شود که به اعصاب، تاندون ها و رگ ها خونی هیچ آسیبی نرسد.  درمان زخم پا بر اثر دیابت چند مرحله دارد که در ادامه به شرح این مراحل می پردازیم.

هیچ گونه فشاری به زخم پا وارد نکنید

تا حد امکان راه نروید و استراحت مطلق داشته باشید. راه رفتن موجب ایجاد فشار بر پا می شود و زخم پای دیابتی بیمار را تحریک می کند . این موضوع حتی هنگامی که بیمار تحت نظر است؛ موجب افزایش طول درمان می شود.

موجب تحریک بیشتر زخم نشوید

در این مواقع بهتر است که از هرگونه استرس یا ناراحتی که موجب افزایش قند خون شما می شود؛ دوری کنید. همچنین تغذیه خود را رعایت کرده و به هیچ عنوان از دخانیات مانند سیگار در این مواقع استفاده نکنید. این عوامل وخامت شرایط زخم شما می شوند.

تراشیدن عفونت های ناشی از زخم

زخم پای دیابتی باید از هر گونه عفونتی مبرا شده و ضدعفونی شود. ماندن باکتری روی زخم باعث پیشروی زخم به سمت استخوان خواهد شد. از آن جا که بیماران دیابتی در پای خود احساسی ندارند؛ هیچ دردی هنگام تراشیدن زخم حس نمی کنند. درنتیجه از این نظر دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

سلامت بافت زیرین زخم باید بررسی شود

پیشروی عفونت پا بسیار مهم است. بعد از تراشیدن عفونت پزشک معالج بررسی می کند که آیا زخم به تاندون ها و استخوان فرد بیمار رسیده است یا نه. در صورتی که بیمار با مشاهده زخم به پزشک مراجعه کند؛ چنین اتفاقی نمی افتد. در این صورت پزشک معالج به پانسمان و درمان ویژه پا ادامه می دهد.

پانسمان های مخصوص زخم پای دیابتی

پاسمان پای افراد دیابتی مراحل ویژه ای دارد. پزشکان در این مرحله زخم را با سلول های انسانی کشت شده و کلاژن ها پوشش می دهند و سپس منطقه آسیب دیده را با پانسمان های هتروژنتیک یا پیوندهایی با فاکتورهای رشو نو ترکیب می کنند. پانسمان ها را به نحوی دور پا می بندند که در اثر ضربه احتمالی، پا دچار آسیب نشود.

ازون درمانی

در مواقعی که زخم دیابتی تنها با پانسمان بهبود پیدا نکند؛ پزشکان از ازون درمانی استفاده می کنند. ازون ترکیب اکسیژن با یک اتم اضافی است. این اتم اضافه موجب افزایش قدرت اکسیژن می شود. در این حالت سه اتم اکسیژن ناپایدار به یکدیگر متصل هستند که بوی خاصی دارند.

کاری که اتم اضافی اکسیژن انجام می دهد؛ آن است که اکسیژن را به قوی ترین اکسیدکننده و ضدعفونی کننده تبدیل می کند. ازون، فرم مولکولی از اکسیژن است که به پروتئین های ضروری بدن متصل می شود و به عنوان میکروب کش قوی، موجب بهبود زخم دیابتی خواهد شد.

سخن آخر

فراموش نکنید که بهترین درمان، پیشگیری از بیماری است. همانطور که در این مقاله اشاره شد؛ نوروپاتی دیابتی که موجب آسیب به عصب های پا شده و آن را بی حس می کند؛ باعث آسیب بیشتر به این ناحیه می شود. علل زخم پای دیابتی شامل عوامل بیرونی و درونی است که عوامل بیرونی خطر بیشتری دارند.

خوشبختانه امروزه با پیشرفت علم، درمان زخم پای افراد دیابتی به راحتی انجام می شود و به صورت چشم گیری راحت تر از قبل شده است.  در صورتی که افراد دیابتی رژیم غذایی مناسب داشته باشند؛ ورزش کرده و به گردش خون در بدن خود کمک کنند و همواره قند خون خود را کنترل کنند؛ احتمال بروز زخم دیابتی در آن ها کم تر می شود. اما به طور کلی در این مقاله چگونگی بروز این زخم ها و درمان آن ها شرح داده شد.

Source: www.ncbi.nlm.nih.gov