بیماری پای ورزشکار چیست

امتیاز :
بدون رای!

پا قلب دوم انسان است. این جمله معروفی است که حکایت از اهمیت این عضو دارد. پاهای ما بی آنکه بدانیم بیشتر بار بدنمان را به دوش می کشند، بنابراین مراقبت از این عضو بسیار ضروری است. بیماری پای ورزشکار یکی از بیماری های پوستی است که سلامت پاهای شما را تحت تأثیر قرار می دهد.

اگر به دنبال اطلاعاتی درباره این بیماری هستید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید. ما در این مقاله سعی کرده ایم با زبانی ساده به معرفی کلی این بیماری، علل و درمان آن بپردازیم.

عامل ایجاد بیماری پای ورزشکار 

این بیماری که با نام تینه آ پدیس (tinea pedis) نیز شناخته می شود، نوعی عفونت قارچی قابل سرایت پوستی است. قارچ ها موجودات زنده میکروسکوپی هستند که در محیط های گرم و مرطوب رشد می کنند و معمولاً خطرناک نیستند، اما گاهی اوقات می توانند بیماری زا باشند.

آلوده شدن پوست با قارچ ها موجب بروز راش های خفیف ولی، آزاردهنده می شود. عفونت های قارچی پوستی با نام عفونت های تینه آ نیز شناخته می شوند. چنانچه قارچ ها روی سطح پوست پا رشد کنند، فرد دچار بیماری تینه آ پدیس یا اصطلاحاً پای ورزشکار می شود.

تینه آ پدیس قرن هاست که زندگی بشر را متأثر از خود ساخته است و اولین بار در سال 1888 میلادی علائم آن توصیف شد. در سال 1908 میلادی در اولین گزارش ثبت شده از این عارضه ابتدا این بیماری را عفونتی نادر دانستند که عامل ایجاد آن همان ارگانیسم های بیماری قارچ سر (Tinea capitis) شناخته می شد.

 عامل ایجاد این بیماری قارچی گونه ای از درماتوفیت ها (dermatophytes) به نام تریکوفیتون ها (Trichophyton ) هستند که مشترکاً عامل بیماری خارش ژوک و کرم زنگ نیز به حساب می آیند.

 درماتوفیت ها به صورت طبیعی روی سطح پوست، ناخن ها و مو وجود دارند. تا زمانی که پوست بدن خشک و تمیز باشد رشد و تکثیر قارچ ها محدود و طبیعی خواهد بود. چناچه، محیط زندگی این قارچ ها گرم و مرطوب شود، این ارگانیسم ها به شکلی غیرقابل کنترل به رشد خود ادامه می دهند و موجب بروز علائم در فرد می شوند.

وجه تسمیه بیماری پای ورزشکار از این رو است که عموماً می توان آن را در ورزشکاران که پاها در معرض تعریق و رطوبت زیاد هستند، مشاهده کرد. علی رغم این نام گذاری ابتلا به این عارضه تنها متوجه ورزشکاران نیست. 

این عفونت عموماً در افرادی اتفاق می افتد که پاهای آن ها در اثر پوشیدن کفش های تنگ و نامناسب دچار تعریق شدید شده باشد. پوشیدن کفش ضخیم و تنگ از آنجا که موجب فشار انگشتان پا به یکدیگر می شود، محیط مناسبی برای تکثیر سریع قارچ ها فراهم می آورد. 

به عقیده متخصصین، کفش های پلاستیکی به دلیل آنکه در مقایسه با سایر انواع کفش ها (نظیر کفش چرم و کفش پارچه ای) موجب گرم و مرطوب شدن پا می شود، فرد را در معرض ابتلا به بیماری پای ورزشکار قرار می دهند. 

گفته شده است حدود 70% از افراد در زندگی خود به این عارضه مبتلا می شوند. این بیماری نواحی بین انگشتان پا را تحت تأثیر قرار می دهد، اما می تواند در ناحیه ناخن های پا و دست ها نیز گسترش یابد.

آیا بیماری پای ورزشکار مسری است؟

بله. این بیماری مسری است و می تواند به شکل مستقیم یا غیرمستقیم به فردی دیگر منتقل شود. شکل مستقیم انتقال بیماری از طریق تماس پوست به پوست است؛ به طوری که سطح پوست فرد سالم با قسمت های آلوده فرد مبتلا تماس پیدا کند.

این بیماری همچنین به صورت غیر مستقیم از طریق تماس پوست فرد سالم با سطوحی نظیر حوله ، زمین، کفش، جوراب و ملحفه که به عفونت آلوده شده اند، منتقل می شود. مکان های گرم و مرطوب نظیر حمام های عمومی، استخرها و رختکن ها نیز می توانند عامل انتقال بیماری به دیگران باشند.

تماس سایر قسمت های بدن (نظیر دست ها) با ناحیه آلوده پا موجب انتشار بیماری به قسمت های دیگر بدن که پوست آلوده را لمس کرده اند می شود.

چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری تینه آ پدیس هستند

هر فردی می تواند در معرض ابتلا به این بیماری قرار بگیرد، اما مواردی وجود دارد که شانس ابتلا به بیماری را افزایش می دهند.

  • استفاده مشترک از کفش، جوراب، حوله، فرش، لباس، بالش، ملحفه و پتوی فرد آلوده به بیماری
  • گشتن با پای برهنه در اماکن عمومی نظیر استخر، رتخکن و حمام های عمومی
  • پوشیدن کفش های تنگ جلو بسته
  • مرطوب نگه داشتن پا برای مدت طولانی
  • تعریق شدید پا
  • وجود جراحت های کوچک روی ناخن یا روی پا
  • ابتلا به بیماری دیابت یا وجود نقص سیستم ایمنی  

علائم بیماری پای ورزشکار

این بیماری با علائم متعددی همراه است. علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • احساس خارش، سوزش و گزش بین انگشتان یا کف پا 
  • وجود تاول که با احساس خارش همراه است
  • ترک خوردن و پوسته پوسته شدن نواحی بین انگشتان یا کف پا 
  • خشک شدن کف یا کناره های پا
  • زخم شدن پا
  • تغییر رنگ، ضخیم شدن و شکننده شدن ناخن های پا
  • بلند شدن ناخن های پا از بستر خود

تشخیص بیماری 

پزشک غالباً با مشاهده ی علائم و بررسی سبک زندگی فرد، بیماری را تشخیص می دهد. چنانچه پزشک اطمینان نداشته باشد که علائم ایجاد شده ناشی از عفونت قارچی هستند یا خیر از بیمار آزمایش های پوستی گرفته می شود.

متداول ترین آزمایش برای تشخیص بیماری پای ورزشکار آزمایش هیدروکسید پتاسیم (KOH exam) است. در این شیوه پزشک نمونه ای کوچک از محل عفونت پوستی را برمی دارد و آن را در پتاسیم هیدروکساید قرار می دهد. این عامل شیمیایی با تخریب سلول های طبیعی، مشاهده سلول های قارچ زیر میکروسکوپ را تسهیل می کند.

درمان بیماری

در اغلب موارد این بیماری خفیف است  و فرد مبتلا نیاز به مراجعه به پزشک ندارد. داروهای موضعی ضدقارچ درمان های متداول و در دسترس جهت درمان این عارضه هستند. در موارد شدید لازم است فرد بیمار به پزشک مراجعه کند. در این صورت پزشک ممکن است اقدام به تجویز داروهای قوی تر خوراکی ضد قارچ کند.

داروهای بدون نیاز به نسخه (OTC)

داروهای متداول بدون نسخه موجود در داروخانه ها که برای درمان بیماری پای ورزشکار مورد استفاده قرار می گیرند طیفی از ضدقارچ ها هستند. میکونازول (miconazole)، تربینافین (terbinafine)، کلوتریمازول (clotrimazole)، بوتنافین (butenafine) و تولنافتات (tolnaftate) از جمله داروهای بدون نیاز به نسخه است که فرد می تواند برای درمان این بیماری مصرف کند.

داروهای که با دستور پزشک تجویز می شوند

داروهایی که پزشک پس از بررسی و معاینه بیمار ممکن است تجویز کند شامل موارد زیر است:

  • داروهای ضد قارچ خوراکی نظیر ایتراکونازول، فلوکونازول یا تربینافین که مقدار و نحوه مصرف آن را پزشک مشخص می کند.
  • میکونازول یا کلوتریمازول موضعی طبق دستور پزشک
  • داروهای موضعی استروئیدی به منظور کاهش التهاب دردناک
  • آنتی بیوتیک های خوراکی چناچه در اثر تاول و زخم فرد فرد دچار عفونت باکتریایی شود

استفاده از هیدروکورتیزون (Hydrocortisone)

چنانچه ورم پوست زیاد و دردناک باشد پزشک ممکن است استفاده از هیدروکورتیزون را به بیمار توصیه کند. این دارو را در دوزهای پایین می توان بدون نیاز نسخه از داروخانه ها تهیه کرد، اما برای تهیه مقادیر بالاتر دوز دارو داشتن نسخه پزشک ضروری است.

درمان های خانگی

در کنار درمان های فوق پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند که پاها را در محلول آب و نمک یا محلول رقیق سرکه قرار دهد. این کار به خشک شدن تاول ها کمک می کند. سایر درمان های خانگی که به بهبود بیماری کمک می کنند شامل موارد زیر هستند.

  • شست و شوی پاها با آب و صابون
  • قرار دادن پاها در محلول روغن درخت چای
  • خشک کردن کامل پاها پس از شست و شو به خصوص بین انگشتان پا
  • پوشیدن جوراب نخی تمیز
  • تعویض مکرر کفش و جوراب برای اطمینان از خشک بودن پا و جلوگیری از مرطوب ماندن آن ها
  • شستن مرتب حوله ها و عدم استفاده از حوله مشترک

طول دوره بیماری

بیماری پای ورزشکار عموماً به درمان های ضد قارچی بخوبی پاسخ می دهند، اما گاهی اوقات ممکن است بیماری به درمان پاسخ ندهد. موارد خفیف بیماری طی دو هفته بهبود می یابند. چنانچه عفونت از نوع شدید باشد یا به ناخن های پا نیز گسترش یافته باشد، درمان بیماری تا چند هفته به طول می انجامد.

جمع بندی

بیماری پای ورزشکار یکی از انواع شایع عفونت های قارچی پوستی است که در این مقاله به طور کلی مورد بررسی قرار گرفت. این بیماری معمولاً خطرناک نیست و حتی موراد خفیف آن را می توان با استفاده از درمان های خانگی و ضدقارچ های موضعی درمان کرد. 

موارد شدیدتر این بیماری نیاز به بررسی و معاینه توسط پزشک دارد. مراجعه به پزشک در مراحل ابتدایی می تواند به شرط مصرف صحیح داروهای تجویز شده در بهبود بیماری تأثیر بسزایی داشته باشد.

 

منابع

https://www.medicalnewstoday.com/articles/261244#athletes_foot_prevention

https://www.healthline.com/health/athletes-foot#complications

https://kidshealth.org/en/teens/athletes-foot.html

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/athletes-foot/symptoms-causes/syc-20353841

https://emedicine.medscape.com/article/1091684-overview

مطالب زیر را حتما بخوانید

دیدگاه خود را ارسال نمایید